Vleesbedrijven handelen gewoonlijk in geslachte koeien, varkens en andere dieren, maar breiden hun business nu uit naar kweekvlees en vleesvervangers. Dat is een rationele overweging: de West-Europese markt voor vlees groeit al enige tijd niet meer en lijkt te zullen afnemen. "De consument wil proteïne. Dat kan met vlees. En dat kan met plantaardige eiwitten", zei John Morssink, financieel directeur van vleesconcern Vion tegen het Financieele Dagblad.

Kweekvlees kan nu technisch in flinke hoeveelheden in diverse varianten worden geproduceerd, maar mag in Nederland nog niet gegeten worden. Kweekvlees is vervaardigd in een bioreactor, op basis van echte dierlijke cel-lijnen. Volgens de 'voedselpolitie' NVWA is dit product nog te nieuw en moet het eerst extra getest worden. Woensdag 30 mei is hierover een 'meetup' in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam, naar aanleiding van een tv-uitzending van Tegenlicht.

Eiwit heeft elk mens nodig, en de snelste manier om dat binnen te krijgen is het eten van dierlijke producten (vlees, zuivel). Met peulvruchten (bonen, erwten) lukt het ook. Onderzoek is gaande om eiwit te winnen uit algen, maar zelfs uit bietenloof en gras is eiwit voor menselijke consumptie te winnen. Dit laatste vergt wel een ingewikkeld proces, maar gras is vrijwel onbeperkt en goedkoop beschikbaar.

De consumptie van eiwit is nu circa 35% plantaardig en 65% dierlijk. Die verhouding moet uiterlijk in 2025 naar 50 - 50. Dat is het doel van de Green Protein Alliance, ondanks de engelse naam een geheel Nederlands samenwerkingsverband van fabrikanten, supermarktketens en maatschappelijke organisaties. Zij willen de eiwittransitie stimuleren.

De Vegetarische Slager gaat nu ook in heel Duitsland diepgevroren producten per post thuisbezorgen. Oostenrijk zal spoedig volgen. Daarmee komt Jaap Korteweg, directeur van De Vegetarische Slager, wat dichter bij de realisatie van zijn ambitie om de grootste slager van de wereld te worden.

Veehouderij en vlees eten zijn verantwoordelijk voor vrij veel schade aan het milieu. Daarom is het goed om te proberen om eiwitten (proteïne) meer en vaker te halen uit planten dan uit dieren. Omdat overheid, wetenschap en bedrijfsleven de noodzaak van deze ‘proteïnetransitie’ inzien, werken zij samen in de Green Protein Alliance.

Kweekvlees staat goed in de belangstelling; ruim de helft van de Nederlandse bevolking wil dat wel eens proberen. Dat blijkt uit onderzoek van het Cube design museum in Kerkrade. Kweekvlees is nog (lang) niet te koop, maar is wel technisch te produceren in een laboratorium of fabriek uit een kweek van dierlijke cellen.

Het gaat bijna lukken: vleesvervangers maken die smaken en voelen als echt vlees. En gemaakt uit louter plantaardige grondstoffen, dus helemaal zonder een koe te slachten. In een proefopstelling is het al gelukt, en het is een kwestie van tijd om er mooie lapjes voor op het bord mee te maken. Zondag 1 november horen we er meer over.