Terug naar huis en werk

Terug van vakantie, en weer aan het werk. Voor de dagelijkse voeding hoeft dat niets te betekenen, maar het kán wel.
Vakantie in het buitenland, of ergens in Nederland, is een goede gelegenheid om met het eten eens andere producten te proberen, andere smaken te ervaren. En merken hoe onbekende, zorgvuldig samengestelde zure of bittere dingen toch goed kunnen smaken.

Thuis gekomen lukt het niet altijd om die smaaksensatie te herhalen. Dat is heel verklaarbaar: op vakantie, zonder zorgen, en vaak in de buitenlucht, smaakt bijna alles anders dan thuis aan de eettafel.

Overigens wordt het steeds moeilijker om ver van huis iets te eten dat echt heel anders is dan je gewend bent. Want in Nederland is zo vreselijk veel voedsel al te koop: ‘Franse’ stokbroden of croissants, ‘Duitse’ worsten, ‘Poolse’ wodka of Spaanse of Italiaanse specialiteiten - vrijwel alles is bijna altijd te koop in supermarkten. En op de openluchtmarkt ligt altijd een baaierd aan tropische vruchten. Pure rijkdom dat dat allemaal dagelijks verkrijgbaar is, maar een lichte verarming van de verrassingen die je nog in het buitenland kunt opdoen.

Weg met de vakantiekilo’s

Een vakantie kan fysiek uitputtend zijn geweest, met extra activiteiten. Veel vaker is vakantie een reden jezelf te trakteren op rust. Lekker zitten kijken, boekje lezen, nadenken, goed bijpraten. En daarbij goed en lekker eten én drinken. Het resultaat is algauw een paar kilootjes extra rondom de buik.

Moeten die kilo’s eraf? Beter van wel. Maar doe dat niet te fanatiek. Geen crash-diëten, maar gebruik je verstand. Gewoon twee of drie weken wat minder eten, écht minder, en laat vooral de extraatjes staan. Nog beter: ánders gaan eten, en dat voor altijd. Meer groenten en fruit vooral. Zoet fruit bevat overigens wel calorieën, groente juist vrij weinig.
Een belangrijk voordeel van groente eten is dit: als je groente eet, eet je niet wat anders.

Terug naar het Hollandse eten

Stamppot - dat is van oudsher een hoofdkenmerk van het Nederlandse eten. Boerenkool met worst, hutspot, andijvie-stamp, en andere maaltijden die je met één grote pollepel op een bord kunt kwakken zoals bruine bonen met spek, maar ook nasi of macaroni.
Maar er is méér dan dat. Nederland kent van oudsher ook rode bietjes, rabarber, vele soorten aardappel of aardpeer, roggebrood, allerlei soorten bessen, pastinaak en een scala aan andere ‘vergeten groenten’.
Deze oer-Hollandse producten hebben de belangstelling van topkoks getrokken en vormen de basis voor iets dat geen Nederlandse naam heeft: Dutch Cuisine. Dit idee, anderhalf jaar geleden ontstaan, leunt sterk op een internationale trend onder topkoks om terug te keren naar lokale en siezoensgebonden producten. Een voorloper daarvan was de Deense chefkok René Redepi die met zijn Noma-restaurant de New Nordic Cuisine ontwikkelde.

Dutch Cuisine kent geen ingewikkelde Japanse sushi, maar wel bijvoorbeeld makreel met mierikswortel, geen chique biefstuk van modelkoeien, maar gestoofde sukadelappen, en sperziebonen alleen zolang die in Nederland geoogst kunnen worden. En bijvoorbeeld (zie de foto) Westlandse Salade, met een combinatie van vruchtgroenten en cressen.
Eigenlijk niets nieuws onder de zon, maar voor lekkerbekken die bijvoorbeeld de atomic cuisine zat zijn wel een verademing.

Weg met het blauwe ‘vinkje’

Het beeldmerk van het ‘blauwe vinkje’ gaat verdwijnen. Dat is best goed, want het was een onding. Het blauwe vinkje stond op sommige producten die niet zijn opgenomen in de Schijf van Vijf, omdat ze niet zo gezond zijn. Maar ze zijn 'binnen hun productgroep' wel iets minder ongezond dan andere producten, omdat ze bijvoorbeeld toch net iets minder zoet of vet waren.
De stichting Ik Kies Bewust, die het groene en blauwe vinkje beheerde, erkent nu dat er ‘onvoldoende maatschappelijk draagvlak’ is voor het blauwe vinkje.
De voedingsmiddelenindustrie vindt het jammer dat dit vinkje verdwijnt. Sommige fabrikanten vonden het toch fijn om op hun niet-zo-gezonde producten een logo te kunnen zetten dat de indruk wekte dat het toch wel een kleine beetje gezond was.

Minder weggooien door restaurant en traiteur

Al redelijk ingeburgerd is de ‘doggy-bag’ een keurig zakje waarin je de heerlijke restanten mee naar huis neemt die je in het restaurant niet meer op kreeg. En supersnel ingeburgerd raakte de ‘kromkommer’, ofwel groente en fruit dat niet mooi van vorm is maar prima te eten. Twee jaar geleden was het nog bijna revolutionair om die ‘misbaksels’ in te zamelen en er soep van te koken - nu is die soep al in meerdere supermarkten te koop.

En nu is er net zoiets met eten van restaurant en traiteurs dat nog niet verkocht is. Zij verkopen niet graag ‘nee’ en kopen daarom meestal ruim in, met als gevolg dat er vaak prima eten over is, maar dat uit oogpunt van voedselveiligheid niet langer bewaard mag worden. Dat voedsel wordt nu tegen een zacht prijsje te koop aangeboden via de app ResQ (‘resque’, ofwel: redden).
Dit idee komt uit Finland, heeft ook in Zweden wortel geschoten en in Nederland doen vooralsnog vijftien restaurants in Amsterdam mee. Maar dat kunnen er morgen alweer meer zijn.
Het aanbod van restaurants en traiteurs staat, inclusief de prijs, dagelijks op de app ResQ, die gratis te downloaded is voor iOS en Android.

Je persoonlijke voedsel-wegwijzer

Nog een app om het eten gezonder, lekkerder en leuker te maken: FoodProfiler. Gemaakt door de in landbouw en voeding gespecialiseerde Universiteit in Wageningen, dus stampvol met wetenschappelijk verantwoorde weetjes en tips. Met de app kun je zelf invullen wat je eet. Als resultaat krijg je dan na een tijdje te horen wat voor type eter je bent, dus welke invloed voeding heeft op jou en welke invloed jij via je voeding hebt op de wereld. De Wageningse wetenschappers kunnen op hun beurt hun voordeel doen met de (anoniem) verzamelde informatie.
Ook deze app is gratis, en beschikbaar voor Apple en Android.

Kijktips voor de komende week:

Veroudering - 'Zomergast' Andrea Maier, hoogleraar interne geneeskunde, vertelt over veroudering (en voeding).
zo. 28 aug. 20:15 uur, NPO 2.

Verse tonijn  - Verse tonijn: lekker, gezond en veelzijdig toepasbaar, maar klopt dat wel altijd? Keuringsdienst van Waarde, do. 1 sept. 20:35 uur, NPO 3