Eten we nu méér of minder vlees?

De vervangers worden steeds lekkerder

Verwarrende informatie over de vleesconsumptie in Nederland. We eten steeds minder vlees, maar vorig jaar iets méér. In 2016 was het 77 kilo per persoon, zegt de één, 39 kilo zegt een ander. En is vlees nou gezond of juist ongezond? Nog zoiets: is vegetarisch of veganistisch beter voor de mens en de hele wereld?

Daling consumptie stagneert

De vleesconsumptie is vorig jaar ietsje toegenomen, volgens de statistieken. Maar hoe komen die statistieken tot stand? Wat gemeten wordt, zijn de hoeveelheden vlees die in de (groot)handel worden verkocht. Het gaat dan niet om lappen vlees, maar karkassen, dus inclusief botten. Het is dát gewicht dat vorig jaar iets steeg: omgerekend per persoon in Nederland van 76,6 naar 76,8 kilo. Dat is een plusje van 0,26 %.
Om uit te rekenen hoe veel vlees er nu precies op alle bordjes terecht is gekomen, wordt als vuistregel de helft van het karkasgewicht genomen; dat wordt dan 38,4 kilo. Kortom, het is duidelijk dat het vaststellen van ‘dé vleesconsumptie’ van ‘dé Nederlander’ nogal nattevingerwerk is. Niettemin tekent zich wel een trend af in de loop der jaren. Vanaf 2005 steeg de consumptie jaarlijks nog licht, om vanaf het tweede crisisjaar (2009) telkens te gaan dalen. Vanaf die piek in 2009, met 79,1 kilo, daalde het naar 76,6 kilo in 2015.

In dagblad Trouw zijn deze gegevens in een overzichtelijke grafiek weergegeven. Inclusief een verdeling naar soort vlees: varken, koe, kalf, schaap, kip, paard.

Vleesvervangers steeds lekkerder

De laatste paar jaren worden ‘vleesvervangers’ steeds beter. Dat wil zeggen: ze smaken beter (omdat ze meer op de smaak van vlees lijken). De Vegetarische Slager beweerde al enkele jaren dat zijn ‘kipstuckjes’ of ‘gehackt’ minstens net zo lekker smaken als echte kip of gehakt. Nu beaamt een onderzoek van de Consumentenbond hetzelfde. Blind getest is het verschil tussen echt en vervanger vaak niet te proeven.
Een iets uitgebreider nieuwsbericht hierover is te vinden bij VoedingNu.

Gezonder of niet?

Vlees, vooral rundvlees, bevat, naast veel eiwit, vrij veel noodzakelijke vitaminen (B1, B6 en B12) die je niet zo makkelijk uit andere voedingsmiddelen haalt. Zo bezien is vlees gezond. Tegelijk zijn er veel studies die erop wijzen dat het eten van vlees (vooral roodvlees en bewerkt vlees) ongezond is, en zelfs kankerverwekkend kan zijn.

Echt nodig voor een goede gezondheid is vlees niet. Alle noodzakelijke eiwitten en vitaminen kunnen gehaald worden uit ander voedsel. Vegetariërs bewijzen het – ze zijn, mits ze voor voldoende vitaminen zorgen, zelfs gezonder dan vleeseters. Matig vlees eten past overigens wel in een gezond voedingspatroon. Het Voedingscentrum adviseert 500 gram per week, ofwel gemiddeld 70 gram per dag.

Aanslag op het milieu

De huidige vleesconsumptie is wel heel schadelijk voor de planeet, het milieu. De zeer grootschalige verbouw van veevoer verwoest oerwouden, en belemmert de verbouw van producten die mensen direct kunnen eten. Voor de vleesproductie is ook enorm veel water nodig. Ernstig milieuvervuilend zijn de scheten en boeren van koeien.

Hou het beperkt - dat werkt

Ofschoon een totale afschaffing van vleesconsumptie gezond zou zijn voor mensen en heilzaam voor het milieu, is een beperkte vleesconsumptie prima in te passen in een duurzame samenleving. Ga maar na:

• Een paar dagen per week een stukje vlees op je bord (liever kip dan koe) is niet ongezond, en best lekker.
• Bovendien leveren koeien (niet de vleeskoeien) ook melk, dat al dan niet verwerkt tot yoghurt of kaas beslist gezond is.
• Een bescheiden mestproductie tenslotte past heel goed bij (biologische) akkerbouw.

Het romantische beeld van koetjes in de wei krijgen we dan als toetje erbij.