Succesjes tegen de verspilling

Nederlanders gooien met elkaar circa 2,5 miljard kilo eten per jaar weg; dat gebeurt dan thuis, in de horeca, bij (super)markten, in fabrieken en bij de boer. Dat was de stand van zaken per 2015 die vorige week bekend werd gemaakt door staatssecretaris van Landbouw, Martijn van Dam.
Huishoudens dragen bijna 0,7 miljard kilo bij aan deze hoeveelheid. Omgerekend per persoon was dat 41 kilo, waar nog eens 57 liter drinken per persoon bij komt. Dat is heel veel. Maar toch al minder dan de 48 kilo per persoon in 2010.

Ook bij supermarkten en handel wordt de laatste jaren iets minder voedsel verpild. Dat is onder meer te danken aan de actie KRomkommer en soortgelijke initiatieven om lelijk of niet-meer-mooie groente en fruit te verwerken tot bijvoorbeeld soep. In de horeca hoeft niemand zich er meer voor te schamen om lekkere restanten mee naar huis te nemen in een ‘doggy-bag’. En met bijvoorbeeld de app ResQ (‘rescue’) kunnen klaargemaakte maar niet opgegeten maaltijden voor een prikkie worden opgekocht.

Onderzoek leert dat veel mensen verpakte voedingsmiddelen weggooien als de THT-datum (Tenminste Houdbaar Tot) is verstreken. Dat is jammer, want ook na die datum is voedsel vaak nog prima – alleen zijn dan bijvoorbeeld kleur en smaak iets minder. In die gevallen kan een consument door zelf te kijken, ruiken of proeven beoordelen of het nog goed is. De TGT-datum (Te Gebruiken Tot) is belangrijker; die geldt vaak voor verse producten die eiwit bevatten, zoals vlees. Het is  beter om die datum wel altijd te respecteren.
Het ministerie van EZ liet onlangs berekenen dat het voortaan weglaten van de THT-datum tot wel 12% kan schelen in wat mensen weggooien.

Er zijn legio initiatieven om de verspilling terug te dringen.

• Minder Voedselverspilling
• FoodBattle 
• Heel veel achtergrondinfo bij MilieuCentraal 
• Tips van het Voedingscentrum 
• Een hele serie films door de Monitor die eerder op tv waren

Ook minder verpakking

Ook komt er gestaag iets minder verpakkingsafval voor voedingsmiddelen, al komen er ook vaak weer nieuwe verpakkingen voor nieuwe producten op de markt. Gelukkig kan de keuze voor gezonde voeding heel goed samengaan met minder afval. Koop bijvoorbeeld vaker gedroogde peulvruchten, zoals (bruine of witte) bonen, erwten en linzen in allerlei kleuren. Deze producten kunnen, net als bijvoorbeeld rijst, maccaroni of havermoutvlokken, prima in enkelvoudig karton of papier worden verpakt.

Lang geleden kon een consument dit soort droge en lang-houdbare producten in de winkel zelf opscheppen vanuit een grote jute zak. Precies net zoveel als je wilde. Dat kan tegenwoordig hier en daar weer – in ‘verpakkingsvrije winkels’.

Vaak zijn dit zogeheten ‘pop-up stores’: verkooppunten die tijdelijk in een leegstaande ruimte zitten. Ondanks hun zeer milieuvriendelijke opzet redden deze winkels het vaak niet, eenvoudig omdat het voor consumenten ‘niet handig is’ om voor alleen die droge waren naar een aparte winkel te gaan (en dan moet je nog je eigen potjes of blikjes meenemen ook …).

Een dappere poging om verpakkingsvrije voedingsmiddelen te verkopen is nu gaande in bijvoorbeeld een wijkwinkelcentrumpje in de Leidse woonwijk de Merenwijk. Ook deze winkel zit er tijdelijk, tenzij het goed gaat lopen. Een tijdelijk verkooppunt pal in het centrum van Leiden, in de oude V&D-vestiging, redde het een paar maanden geleden niet.
 

Hou je voeding goed, dus koel

Een goede koelkasttemperatuur is 7ºC, menen velen. Maar dat is eigenlijk niet koel genoeg om sommige producten veilig enkele dagen te bewaren. Een betere temperatuur is 4ºC. Bij die temperatuur kunnen diverse soorten schadelijke bacteriën zich slecht of niet vermenigvuldigen.
Maar hoe weet je of je koelkast op de juiste temperatuur is ingesteld? Dat moet je meten. Het Voedingscentrum maakte daarover een aardig filmpje van 1 minuut.

Helft minder obesitas door vega-voeding

Om lang gezond te leven is vegetarisch eten niet noodzakelijk, maar het helpt wel. Uitgebreid Spaans onderzoek leert dat een plantaardig dieet de kans op het ontwikkelen van obesitas (overgewicht) met 43% verkleint. Dit onderzoek werd gehouden over een reeks van jaren, onder 16.000 personen. VoedingNu meldt iets meer over dit onderzoek.

Ramadan: lekker eten, maar ook (on)gezond

Afgelopen week begon de Ramadan, de islamitische vastenperiode die een maandstonde (vier weken) duurt. Wie hieraan meedoet, eet of drinkt overdag helemaal niets - iets dat nogal belastend is als de dagen erg lang én erg warm zijn.

Na zonsondergang mag er gegeten en gedronken worden, en dat gebeurt dan ook volop. Vaak begint het eten met harira-soep. Dat is beslist gezond, want boordevol met verse kruiden en een stevige bodem van linzen. Daarna komen vaak vele soorten zoetigheid op tafel. Het eten daarvan stilt niet alleen de honger, maar moet ook bijdragen aan het gevoel van saamhorigheid. Deze traditie zou een zeer gezonde aanpassing ondergaan als er vaker gekozen zou worden voor uitsluitend vers fruit of knapperige groenten als wortels, radijs, bleekselderij of bloemkool – ook dat is allemaal halal verkrijgbaar.

Wie moslims in zijn omgeving heeft: denk af en toe aan de (idioot strenge) regels die deze mensen proberen te eerbiedigen – niks drinken op een zomerswarme dag is bijna een marteling.

Kijktips voor de komende week:

Voedselverspilling - De Monitor doet 'onderzoek naar maatschappelijke kwesties'. zo. 28 mei, 22:40 uur, NPO 2.
Keuringsdienst van Waarde - In 5 dagen 7 van de beste afleveringen (herhalingen) ma, di, wo, do, vrij. 20:00 uur, NPO 3.
Zout - Zout móet, maar met mate. Aflevering van 'Broodje gezond'. wo 31 mei, 21:10 uur, NPO 3.
Suiker - Documentaire over wat (te veel) suiker met je lijf kan doen. do 1 juni, 21:05 uur, NPO 3.

Buiten-kijktip: Op za 17 + zo 18 juni 'Kijken bij de bioboer'. Open dag op 120 biologische agrarische bedrijven door het hele land. Check bionext.nl.