Leg eens lekker groenten op de barbecue

Buiten eten is bijna altijd gezellig en gezond en in de zomertijd is daar alle gelegenheid voor. Al gauw komt dan de barbecue in beeld. Dat weten de supermarkten ook en die bieden vaak complete bbq-pakketten aan, vooral met stukken vlees in vele varianten; vaak kant en klaar gekruid of met marinades, dus dat is lekker makkelijk. Net zo makkelijk en net zo lekker is om stukken groente op de barbecue te leggen. Je ontdekt al snel dat aldus gegrilde groenten gillend lekker kunnen zijn.

Heel veel groenten lenen zich ervoor om te grillen. Eigenlijk alleen slappe bladgroenten zijn daar niet geschikt voor. Maar paprika, tomaat, courgette (niet komkommer), aubergine, ui, witlof, broccoli, champignons en wat al niet zijn prima om te grillen. Dat kan in grote plakken, of in kleinere stukjes geregen aan een spies. En combineer die lekker-en-gezonde happen gerust met een stukje vlees of vis.
Kijk voor inspiratie eens bij het Belgsiche Ma vie en vert.

Zwarte randjes

Nog even iets over de zwarte randjes die al snel verschijnen op alles wat je op de barbecue legt. Zwarte stukje vlees zijn echt niet gezond, zeg maar gerust: ongezond, want mogelijk kankerverwekkend. Dat komt omdat het gaat om verbrande eiwitten. Groentes kunnen ook zwart blakeren en dat is misschien niet lekker (maar misschien ook juist wel!). Hier gaat het om verbrande koolhydraten en die zijn, afhankelijk van de mate van verbranding, te vergelijken met caramel of norit.

'Consumenten, boeren, iedereen moet wat veranderen'

Voortdurend roepen overheid en voedingskundigen dat we gezonder moeten eten. Maar helaas is gezond, vers voedsel vaak wat duurder dan verpakte kant-en-klaar spullen, die lang niet altijd zo gezond zijn. Tegelijk bulderen de boeren dat ze te weinig geld krijgen voor hun producten, vooral als ze milieuvriendelijk moeten werken. Hier zit duidelijk iets scheef. 'Daarom moeten we toe naar een brede omschakeling', vindt Dirk Duijzer, voorzitter van de 'topsector Agri & Food', een samenwerkingsverband van de agarische sector, de voedingsindustrie, universiteit Wageningen en het ministerie van LNV.

Iedereen moet meedoen aan die brede omschakeling, vindt Duijzer. Dus zowel boeren als consumenten, handel, industrie, supermarkten en overheden. 'Want als consumenten alleen maar 20 cent meer gaan betalen voor een liter melk, steekt een boer dat in zijn zak en koopt er een nieuwe auto voor.' Een hogere prijs moet daarom gekoppeld zijn aan bijvoorbeeld een schonere productie door boeren.

Food-switch 2030

Duijzer zet zijn visie uiteen in een gesprek dat hij voerde met filosoof Ad Verbrugge voor 'De nieuwe wereld tv', een platform dat zich richt op 'grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering'. Duijzer noemt de noodzakelijke omschakeling 'food-switch'; een wat ongelukkige term, omdat die op internet al verwijst naar andere zaken zoals een eetblog.

De food-switch die de topsector Agri & Food voor ogen heeft, moet ertoe leiden dat er in 2030 een compleet ander voedselsysteem in Nederland bestaat. Daarvoor is 'een heel grote verander-agenda' nodig. Een deel daarvan is te vinden in de 'Kennis- en innovatieagenda Landbouw, Water, Voedsel'.
Het ruim drie kwartier durende gesprek van Verbrugge met Duijzer gaat vooral over de positie van boeren. De foodswitch komt aan de orde vanaf moment 40:42.

Circulair in 2050

'Wageningen' zelf heeft overigens een wat 'tragere' visie op de noodzakelijk geachte aanpassingen aan het voedselsysteem. Het richt de blik op '2050, gezond en circulair'.
Interessant in dit verband is ook een interactieve PDF, engelstalig maar met veel afbeeldingen. Dit is een vrij groot bestand (4,8 MB), met diverse links om op door te klikken.

Een eerlijke banaan voor € 2,50 per kilo

Bananen zijn super-populair. Niet voor niks, want gewoon lekker, heel erg makkelijk én goedkoop. Supermarkten stunten er vaak mee, want dat lokt vaders en moeders die hun kroost graag een banaan gunnen. En dat dan weer omdat de banaan behoort tot de categorie 'lui fruit': geen mesje nodig om te schillen, er lekt niks en dus geen vieze handen.

Met de veelvuldige stunt-aanbiedingen zijn het echt niet alleen de supermarkts die er financieel op toeleggen – de vrijwel constant lage prijs werkt door naar de bananenboeren. De grote, wereldwijd opererende bananenbedrijven kunnen dat incalculeren, maar de vele kleinere toeleverende bananenboeren zijn de dupe. Franklin Ginus, jarenlang directeur bij bananenmultinational Chiquita, kon dat niet langer aanzien. Hij startte zijn eigen handel onder de naam 'Be Frank' ('wees eerlijk'). Volgens Ginus moet een kilo bananen in de winkel € 2,49 kosten om ervoor te zorgen dat de boeren fatsoenlijk worden betaald en dat nu vaak niet-verrekende kosten voor sociaal werken en milieu ook worden meegerekend.
Een uitgebreider verhaal over zijn handel én over het delicate proces van afrijpen, is te lezen bij Nederland Voedselland.

Kijktips voor de komende 2 weken:

'Jouw schuld dat ik dik ben' - Tien heftige verhalen van obese pubers die hun ouders hun overgewicht verwijten. ma. t/m vrij. 3-7 en 10-14 aug. 19:25 uur, NPO 3.

Koken met Jacques Brel - Koken op de Grote Markt in Brussel, ter ere van Jacques Brel wo.12 aug. 21:00 uur, Eén (België).

Natuurgerijpte kaas - Wat betekent die term? Keuringsdienst van waarde zoekt het uit. do. 13 aug. 20:25 uur, NPO 3.

Een eetpatroon - Wat is dat en hoe vul je dat in? Aflevering van 'Broodje gezond'. do. 13 aug. 22:45 uur, NPO 3.