Wat 'Corona' ons leert: eet en leef gezond!

Het gehate 'corona' vraagt nu al veel te lang onze aandacht – helaas noodzakelijk, omdat het een groot gevaar in zich draagt. In hoeverre de pandemie leidt tot een andere inrichting van (delen van) de samenleving is nog niet duidelijk. Wél is duidelijk dat ieder van ons zich de vraag kan stellen: 'Wat kan ik zelf doen ter voorkoming van een ernstige infectieziekte?'
Het juiste antwoord zal van persoon tot persoon verschillen, maar een antwoord dat voor iedereen geldt, is dit: 'Blijf gezond!' Want het corona-virus zaaide vooral dood en verderf bij mensen die toch al ziekelijk waren, meestal met overgewicht of obesitas, vaak met hoge bloeddruk. Rokers lijken minder snel last te krijgen van corona, maar als ze het toch krijgen, worden ze juist heel erg ziek. In hoeverre (hoog) alcoholgebruik een extra risicofactor is, is nog niet duidelijk. De grootste risicofactor voor covid-19 blijkt ouderdom. Tegen ouderdom is echter niets te doen, tegen overgewicht en roken wel.

Nieuwe kans voor goede voornemens

De jaarwisseling is voor velen aanleiding om zich iets goeds voor te nemen. Vaak zijn die goede voornemens hetzelfde: stoppen met roken, meer sporten, gezonder eten, minder luiwammesen, meer aandacht voor anderen. De derde maandag van het jaar staat bekend als 'blue monday, omdat inmiddels is gebleken dat er (te) weinig terechtkomt van die goede voornemens.
Maar ziedaar: nieuwe kansen! De corona-crisis, en vooral het aspect van gedwongen thuisblijven, zet velen aan het denken: 'zijn we wel goed bezig?' Omdat de corona-crisis veel langer duurt dan een jaarwisseling, is dit een nog betere aanleiding om goede voornemens te formuleren. En vooral: om die ook in praktijk te brengen.

Minder, maar beter

Iedereen moet zijn of haar eigen voornemens kiezen. Ze mogen mooi en verheven zijn, maar laat ze vooral praktisch haalbaar zijn. Ook een kléin stapje naar een gezonder leven is een goed stapje. Enkele tips nodig? Doe dan vooral dit:
1 Eet meer groente en fruit. (al eens eerder gehoord of gelezen, deze aanbeveling?)
2 Kies zoveel mogelijk voor onbewerkt voedsel. Dus: vers. Dat moet je vervolgens soms zelf nog wel bewerken (koken, bakken, enz), maar door dit zelf klaarmaken is het niet meer nodig om extra stofjes toe te voegen die het eten langer houdbaar maken (E-nummers).
3 Eet iets minder. Dat gaat des te makkelijker als je ervoor kiest om 'beter' te gaan eten: dus bijvoorbeeld geen koek en snoep, maar stukjes fruit als tussendoortjes.

Rare prijzen voor groenten en fruit

De prijzen voor verse groenten en fruit fluctueren altijd wel wat, afhankelijk van het (soms verstoorde) evenwicht tussen vraag en aanbod. Let er op dat die prijsschommelingen dit jaar extra groot kunnen zijn.

De belangrijkste oorzaak hiervoor is de 'lockdown'.
Die kan sterk inwerken op de aanvoerlijnen. Bekend is vooral dat aspergetelers hun (vaak Poolse) personeel zagen vertrekken juist tegen het moment dat de stengels oogstrijp waren. Dit kan ook gelden voor diverse kasgroenten. Gewoonlijk kunnen oogstpieken of -dalen iets worden afgevlakt door aanvoer vanuit Spanje of andere landen, maar nu gelden daar precies dezelfde problemen.
Maar ook de vraag naar bepaalde producten is wegens de lockdown nu soms heel anders, bijvoorbeeld omdat vrijwel alle restaurants gesloten zijn.

Elk jaar kunnen weersinvloeden zorgen voor pieken of dalen in de aanvoer. In maart was het al vroeg vrij warm, in april een stuk koeler hoewel zeer zonnig, terwijl een warm begin van mei wordt gevolgd door een vrij koele week. Dit alles laat de tomaten-, paprika- en komkommerplanten niet ongemoeid. Hoe dit uitpakt op de oogst (en dus de prijzen) zal pas over enkele weken blijken.

Thuis prijzen vergelijken

Wie het financieel krap heeft, doet er dit jaar dus extra goed aan om bij de aankoop van verse groenten te letten op de actuele prijs; die kan erg hoog, of juist erg laag zijn. Dat prijsvergelijken hoeft overigens niet door winkels af te lopen of folders door te spitten, dat kan ook goed thuis online via bijvoorbeeld de supermarktscanner, die de prijzen vergelijkt van acht supermarktketens (niet Lidl en Aldi).

Vasten met ramadan: heel (on)gezond

De ramadan is voor veel moslims wereldwijd de mooiste periode van het jaar – sterk vergelijkbaar met de gezellige sfeer die voor christenen én veel niet-gelovige Nederlanders rond kerst hangt. De ramadan is een vier weken durende periode van vasten, en daarmee sterk vergelijkbaar met de veertig dagen durende vastenperiode van het rooms-katholieke geloof, die voorafgaat aan Pasen.
Voor de geest is vasten best gezond: het milde lijden dat het hongergevoel veroorzaakt, kan makkelijk leiden tot overdenkingen of bezinning. Ook voor het lichaam kan een vastenperiode van enkele dagen heilzaam zijn: het zorgt voor de afvoer van extra afvalstoffen als gevolg van het aanspreken van diverse reservevoorraadjes energiehoudende stoffen (vet) in het lichaam. Dat is vooral in het voorjaar een goed idee.

Hartstikke ongezond

Merkwaardig genoeg gaat het in principe gezonde gedrag rond ramadan of vastenperiode doorgaans gepaard met zeer ongezonde nevenactiviteiten. De katholieke vastenperiode (zo die al in acht wordt genomen) start met carnaval, waarbij gewoonlijk abnormale hoeveelheden alcohol naar binnen worden geklokt en het eten ook vaak bepaald niet gezond is. De ramadan wordt gevolgd door het suikerfeest: het in grote hoeveelheden naar binnen werken van vooral zoete waren. Ook tijdens de vier weken ramadan is het eetpatroon zeer ongezond: kort voor het slapen wordt veel gegeten, vaak ook erg zoet, terwijl er overdag helemaal niets wordt gegeten én niets gedronken. Vooral dit laatste is hartstikke ongezond

Rituelen, spijswetten

Katholieke en islamitische geestelijken zouden zich dit ter harte moeten nemen en hun volgelingen moeten aanmoedigen om hun 'van god gegeven' lichaam beter te behandelen. Nederlandse katholieken laten zich inmiddels weinig gezeggen door hun zieleherders; moslims lijken nog stukken volgzamer. Het wachten is daarom op hoge islamitische geestelijken die de religieuze rituelen meer in overeenstemming weten te brengen met gezond gedrag voor geest én lichaam. Per slot waren alle oude religieuze spijswetten juist bedoeld om de gezondheid te bevorderen.