Ze zijn er weer: Hollandse Nieuwe, vers en vet

Vanaf halvewege deze week zijn ze volop verkrijgbaar: verse haringen uit zee, Hollandse Nieuwe.
Reclame maken doet AllesOverVoeding niet. Althans, niet voor bepaalde merken of producten. Maar wel voor gezondheid – en daar hoort het happen van een verse haring zeker bij. Vette vis, vrijwel onbewerkt, rechtstreeks uit zee (nou ja, via een korte periode diepvries dan). Vol met goede omega 3-vetzuren en vitamines D en verschillende soorten B. Daar kun je gerust flink van eten.
Hou je niet van vis? Een voordehandliggend logisch alternatief is er niet. Met viscapsules krijg je wel de gezonde stoffen uit vis binnen zonder de smaak. Ei en rundvlees leveren ook vitamines. Probeer toch maar een haring.

"Nou eh, ja en nee." Dus stel wel de juiste vraag

"Is honing gezonder dan suiker"? Op die vraag wordt door voedingskundigen soms keihard 'nee' geantwoord. Maar het juiste antwoord is 'ja'. En op de vraag "Is patat met mayonaise ongezond?" kunt je echt niet zomaar 'ja' antwoorden. Hoe zit dat precies?

Het antwoord op de vraag over de (on)gezondheid van honing bevat vaak deze zin: "nee, honing is niet gezonder, want de suikers in honing zijn dezelfde als die in gewone witte suiker en die zorgen dus net zo goed voor een hoge glycemische index" (ofwel: een glucoseboost in je bloed). Maar de vraag ging niet over de suikers in de honing, maar over honing. En of je beter honing dan suiker kunt doen in je thee of pap of waar dan ook in.
Het beste antwoord is: "Het is in vrijwel alle gevallen niet gezond om zoetigheid aan iets toe te voegen, maar als je het echt wilt, is honing beter dan suiker. Want honing is bijna net zo zoet als suiker, maar bevat daarenboven nog kleine hoeveelheden andere stoffen die best goed voor je zijn." Maar let wel op, want van honing neem je makkelijk meer dan van suiker.

Patat met mayo

En patat met mayonaise dan? Wel, als die frieten op de juiste temperatuur zijn gebakken in vrij 'verse' olie, is er niks mis mee. En als de mayo voornamelijk gezondere soorten vet bevat, is ook een klodder daarvan niet slecht. Maar: eet dat niet elke dag. Want friet met mayo bevat flink veel calorieën en slechts weinig gezonde voedingsstoffen. Dus als je je buik en je energiebehoefte vult met friet of mayo, kom je al snel vitaminen en allerlei andere nuttige stoffen tekort.

Cholesterol te hoog?

Nog zo'n lastige vraag: "Is mijn cholesterolgehalte te hoog?" Het antwoord daarop is niet eenvoudig. Om te beginnen verschilt het 'juiste' cholesterolgehalte flink tussen personen; de ene is prima gezond met een veel hoger gehalte dan de ander. Al lang bekend is dat het vooral gaat om de verhouding tussen 'goed' en 'slecht' cholesterol, ofwel de varianten HDL en LDL. Meer hierover is te lezen bij onder meer de Hartwijzer of de Hartstichting.

Extra lastig is het 'juiste' cholesterolgehalte geworden nu onlangs de richtlijn daarvoor sterk is verlaagd. Was lange tijd een richtwaarde 2,5 (mmol/L) goed, nu moet dat opeens maximaal 1,8 zijn. Een fikse daling dus. "Belachelijk", vinden sommige huisartsen. Zij wijzen erop dat die verlaging weinig van doen heeft met veiligheid en gezondheid, maar vooral fijn is voor de farmaceutische industrie, die daardoor nóg meer cholesterolverlagers zou kunnen verkopen.

Moet snoep nu ook al saai worden?

Kort samengevat: snoepen is lekker, maar niet gezond.
Moet je dus telkens kiezen tussen gezondheid en genieten?
Gelukkig niet.
Om te beginnen valt er ook veel gezond te snoepen: een plukverse appel of peer, een perfect rijpe avocado of mango, versgebakken brood, een exquis gekruid stukje vlees (echt of nep), versgebrande noten, donkere chocolade met een smaakje, een kopje geurige thee of een verse haring. Heb je behoefte aan droog snoepgoed dat je makkelijk kunt meenemen in een zak, dan valt er nog te kiezen voor een diversiteit aan 'verantwoorde snoep'.

Vele verleidingen

Hoe gezond je ook wilt eten, we worden dagelijks blootgesteld aan vele verleidingen om toch even wat te snoepen (want 'je bent het waard' en meer van dat soort valse argumenten). Inmiddels is ook wetenschappelijk vastgesteld dat we best weerstand kunnen bieden aan die verleidingen, maar dat die weerstand ook wel eens uitgeput kan zijn.
Een ijzersterke methode om de eigen weerstand tegen ongezonde verleidingen te ondersteuen is simpel: zorg ervoor dat er niet zoveel verleidingen zijn.

• De eerste tip, vooral voor wie weet dat hij soms 'een hele zak of rol leegvreet' is: haal het niet in huis. Maar zorg, om het leefbaar te houden, wel voor enkele gezondere snacks binnen handbereik.
• Loop je door een stationshal: denk aan waar je vandaan komt of waar je naartoe gaat en haal je neus op voor de vele vette eetgeuren die daar meestal hangen.
• Net zoals rokers geholpen worden van hun verslaving af te komen door reclames en verkrijgbaarheid van tabak sterk te verminderen, zo is er nu het idee van een Engelse denktank IPPR om snoep voortaan in kleurloze verpakkingen te verkopen. Dat stelde overigens de Europese Commissie twee jaar eerder ook al voor. Dat is wel even een paar stappen verder dan 'zeurvrije kassa's' waar geen snoep meer ligt om jengelde kinderen te verleiden.
Gaat dit te ver? Is dit een aantasting van de keuzevrijheid? Nee hoor. De alomtegenwoordigheid van snoep en snacks die ons permanent mogen verleiden - dát gaat te ver. En al veel te lang.